1- مقدار تصفیه آب:
شدت جریان فیلترهای نانوسرام بدون استفاده از فشار حدود یک تا 5/1 لیتر بر ساعت، به ازای هر سانتیمتر مربع از فیلتر است. حداکثر فشار چهار bar میتواند به فیلتر اعمال شود که منجر به شدت جریان 9 تا ده لیتر بر ساعت به ازای هر سانتیمتر مربع از فیلتر خواهد شد. کارتریج فیلترهای نانوسرام دارای یک طراحی تاخورده است که سطح آنها را افزایش میدهد. همچنین طبق گزارش فیلتر به طور متوسط مقاومت عملکردی بالایی نسبت به غشاهای بسیار متخلخل دارد.
هزینه:
شرکت آرگوناید (Argonide) هزینه تولید فیلترهای نانوسرام را ارزان اعلام کرده است؛ چرا که آنها میتوانند با استفاده از فناوری کاغذسازی تولید شوند. در حال حاضر هر متر مربع فیلتر ده دلار هزینه برمیدارد، که ممکن است این مقدار به سه دلار برسد. کار تریج فیلترها به ازای 20-200 فیلتر، وابسته به قطر آنها در حدود 37 دلار هزینه دارند. صفحات فیلتر میتوانند با قرار گرفتن در اطراف لولههای فلزی، بین دو فیلتر متداول و یا در یک نگهدارنده مجزا، هزینه نهایی فیلتر را کاهش دهند. فیلترهای نانوسرام به جای جمعآوری ذرات بسیار ریز بر روی سطح، آنها را جذب میکنند؛ بنابراین نسبتاً عمر مفید و طولانیتری دارند.
روش مصرف:
مطابق با توصیههای شرکت آرگوناید، فیلترهای نانوسرام به تصفیههای پیشین و یا پسین، تمیز کردن، شارژ مجدد فیلتر و یا از بین بردن مواد زاید خطرناک نیاز ندارند. این فیلترها به طور همزمان ترکیبات شیمیایی و بیولوژیکی را بدون استفاده از مواد گندزدای شیمیایی و یا مواد منعقدکننده، حتی در آبهای شور بسیار کدر حذف میکنند.
توضیحات تکمیلی :
به گفته شرکت آرگوناید، فیلترهای نانوسرام میتوانند پودرهای بسیار ریز فلزی حذف شده را برای کاربردهای صنعتی بازیافت کنند.
2- نانوالیاف جاذب جریان:
شرکت KX طرحی از فیلترهای جاذب جریان شامل نانوالیاف را با هدف استفاده در کشورهای در حال توسعه بهرهبرداری کرده است. فیلتر شامل یک لایه پیش فیلتراسیون برای حذف چرکها، یک لایه جاذب برای حذف آلودگیهای شیمیایی و یک لایه نانوالیاف برای حذف آلودگیها و ذرات کلوئیدی است. نانوالیاف از چندین پلیمر آبدوست، رزینها، سرامیکها، سلولز، آلومینا و دیگر مواد ساخته میشوند. این فناوری در مقیاسهای خانگی و شهری قابل دسترسی است.
حذف آلودگیها:
طبق گزارشها، فیلترهای سطح فعال بیش از 99 درصد از باکتریها، ویروسها، انگلها، آلودگیهای آلی و دیگر آلودگیهای شیمیایی را حذف میکنند.
مقدار تصفیه آب:
طبق اعلام شرکت سازنده، مقیاس خانگی فیلترهای سطح فعال میتواند به ازای هر فیلتر375 لیتر آب را با سرعت چهار تا شش لیتر بر ساعت تولید کند. در مقیاس روستایی بیش از 7500 لیتر بر روز با سرعت 6/5 لیتر بر دقیقه تولید میکند. در مقیاس روستایی هر فیلتر برای بیش از 95 هزار لیتر آب مؤثر است.
هزینه:
انتظار میرود فیلترهای خانگی شش تا11 دلار فروخته شوند و فیلترهای جایگزین برای آنها 8/0تا9/0 دلار هزینه دربر خواهد داشت؛ یعنی 002/0 دلار به ازای هر لیتر آب. همچنین فیلترهای روستایی بین 100 تا 150 دلار هزینه خواهند داشت که تقریباً 0003/0 دلار به ازای هر لیتر است.
روش مصرف:
طراحی فیلترهای سطح فعال به گونهای است که بدون استفاده از تجهیزات وسیع، یا نگهدارنده بهآسانی قابل استفاده باشند.
3- سرامیکهای نانوحفرهای، کِلِیها و دیگر جاذبها:
3.1. غشای سرامیکی نانوحفرهای:
شرکت آلمانی AG Nanovation، طرحی از فیلترهای سرامیکی نانوحفرهای را تحت عنوان Nano pore و سیستمهای فیلتراسیون غشایی را با مقیاسهای متنوعی عرضه نموده است. فیلترهای غشایی Nano pore از نانوپودرهای سرامیکی روی مواد پایه از قبیل آلومینا تشکیل شدهاند و در اندازههای متفاوت و در دو شکل لولهای و مسطح موجود هستند. این محصولات با استفاده از نانوپودرهای سرامیکی شرکت و تحت فرایندهای پیوسته تولید میشوند.
حذف آلودگیها :
طبق ادعای شرکت سازنده، فیلترهای غشایی Nanopore باکتریها، ویروسها و قارچها به طور مؤثر از آب حذف میکنند. علاوه بر این آزمایشهای کیفی آب، Coliformها، fecal coliformها، Salmonella یا streptococci را در آب تصفیه شده نشان نمیدهند.
مقدار تصفیه آب:
مقدار آب تولیدی وابسته به اندازه و شکل فیلتر و کیفیت آب تصفیه شده است. یک واحد فیلتراسیون با ابعاد cm 15× 60×120 سطحی معادل با 2 m 11 ایجاد کرده، میتواند 8 هزار لیتر آب آلوده را در روز تصفیه کند.
هزینه:
تولید سیستمهای فیلتراسیون غشایی بر مبنای pore Nano با فرایندهای پیوسته که همزمان تمامی لایههای فیلتر مونتاژ میشوند، ارزان است؛ هنگامی که تمامی هزینههای فیلتراسیون که شامل حفظ، جایگزینی فیلترها، تمیز کردن عوامل و هزینههای عملیاتی است، با مواردی از قبیل عمر طولانیتر فیلتر، پایداری بیشتر و تمیز کردن کمتر همراه شوند، هزینه این فیلترها با فیلترهای پلیمری قابل رقابت میگردد.
روش مصرف:
فیلترهای غشایی Nano pore با توجه به خواص ضدرسوبی بسیار شدید خود نیاز به تمیزسازی مکرر ندارند. همچنین میتواند به جای پاکسازی شیمیایی با بخار استرلیزه شود. غشاهای Nano pore نسبت به آلودگیهای قارچی و باکتریایی، اصطکاک، اسید و بازهای غلیظ شده، دمای بالا و اکسیداسیون مقاوم هستند.
3-2. تکلایههای خودآرا روی پایههای مزوپروس (SAMMS):
آزمایشگاه ملی پاسیفیک نورث وست (PNNL) تکلایههای خود آرا روی پایههای مزوپروس را توسعه داده است. این فناوری از مواد سرامیکی یا شیشهای با تخلخل نانومتری شکل گرفته است؛ به طوری که تکلایهای از مولکولها میتوانند به یکدیگر متصل شوند. تکلایه و لایه مزوپروس، قابلیت برنامهریزی شدن برای حذف آلودگیهای خاصی را دارند. SAMMS نسبت به بسیاری از غشاها و فناوریهای جاذب دیگر، جذب سریعتر، ظرفیت بالاتر و انتخابپذیری بهتری را از خود نشان داده است. SAMMS برای حذف آلودگیهای فلزی از آب آشامیدنی، آبهای زیرزمینی و فاضلابهای صنعتی طراحی شده است.
حذف آلودگیها:
PNNL مدعی است که SAMMS 9/99 درصد از جیوه، سرب، کروم، آرسنیک، کادمیم، فلزات پرتوزا و دیگر سموم فلزی را جذب میکند. همچنین طبق گزارشها، SAMMS میتواند برای حذف فلزات خاصی برنامهریزی شود؛ ولی برخی فلزات از قبیل کلسیم، منیزیم و روی را حذف نمیکند. SAMMS برای حذف آلودگیهای زیستی، یا آلی مؤثر نیست.
مقدار تصفیه آب:
از SAMMS میتوان در گستره وسیعی از کاربردها از تصفیه آب مصرفی گرفته تا تصفیه فاضلابهای صنعتی، استفاده کرد. این فیلترها سطح ویژهای در حدود 600 تا هزار متر مربع به ازای هر گرم دارند. تولید هر کیلوگرم SAMMS، 150 دلار هزینه دارد که با نمونهای از رزین تعویض یونی با هزینه 42 دلار و کربن فعال با هزینه 78/1 دلار به ازای هر کیلوگرم قابل مقایسه است. همچنین برای حذف یک کیلوگرم جیوه، 13 کیلوگرم SAMMS مورد نیاز است و در مقابل، 154 کیلوگرم رزین تعویض یونی و 40 هزار کیلوگرم کربن فعال مورد نیاز خواهد بود.
روش مصرف:
SAMMS به پودری شکل و اکسترود شده است که میتواند برای فیلترهای تعویض یونی مناسب باشد. این فیلترها گاهی اوقات به منظور حذف آلودگیهای جذب شده با یک محلول اسیدی احیا میشوند. آلودگیهای ایجاد شده از احیای SAMMS طبق استانداردهای سازمان حفظ محیط زیست آمریکا غیرسمی بوده، میتوانند به عنوان یک آلودگی متداول تصفیه شوند.
3-3. Arsenx:
Arsenx، یک رزین جاذب متشکل از نانوذرات اکسید آهن آب دار روی یک زیرلایه پلیمری است و برای حذف آرسنیک و دیگر آلودگیهای فلزی بهکار میرود. نانوذرات، سطح ویژه بالا، ظرفیت بیشتر و سینتیک جذب سریعتری فراهم مینماید. Arsenx میتواند برای کاربردهای مصرفی کوچک و یا استفادههای صنعتی و شهری بزرگ طراحی شود، همچنین در و نیز در ابزارهای طراحی شده برای رزینهای تعویض یونی مورد استفاده قرار گیرد.
حذف آلودگیها:
Arsenx موادی از قبیل آرسینک، وانادیم، اورانیوم، کروم، آنتیموان و مولیبدن را حذف و سولفاتها، کربناتها، فلوریدها، کلریدها، سدیم، منیزیم و یا آلودگیهای زیستی را حذف نمیکند.
مقدار تصفیه آب:
شدت جریان عبوری آن بسیار وابسته به نوع ابزاری است که Arsenx استفاده میکند. بدون در نظر گرفتن طراحی سیستم، برای تماس بینArsenx و آب 5/2 تا سه دقیقه زمان نیاز است. هر گرم Arsenx حدوداً 38 میلیگرم آرسنیک را نگه میدارد.
هزینه:
شرکت Solmetex اشاره میکند که با توجه به کم شدن ظرفیت Arsenx در طول احیاء، میتواند نسبت به جاذبهای دیگر در طی حیاتش هزینه کمتری داشته باشد. هزینه اولیه سیستم وابسته به طراحیهای متفاوت آن است، اما به طور متداول از 07/0 تا 2/0دلار به ازای هر هزار لیتر گزارش شده است که شامل هزینههای استهلاک و هزینههای عملیاتی و حفظ و نگهداری است.
روش مصرف:
Arsenx به گفته شرکت Sometex میتواند به عنوان رزینهای تعویض یونی در زمینههای مشابه مورد استفاده قرار گیرد. این فیلتر نیاز به پیش یا پس تصفیه نداشته و گاهی اوقات با محلول سود سوزآور احیا میشود و متناسب با سطح آلودگی، بعد از سه ماه تا یک سال خاصیت خود را از دست خواهد داد. گزارشها حاکی از آن است که زیرلایه پلیمری Arsenx بادوام بوده و میتواند در گسترده دمایی یک تا 80 درجه سانتیگراد عمل کند.
3-4. پلیمر حفرهای سیکلودکسترین:
سیلکودکسترین یک ترکیب پلیمری است که از ذراتی با حفرههای استوانهای تشکیل شده است؛ این ذرات میتوانند آلودگیهای آلی را جدا کنند.
پلیمر سیکلودکسترین را میتوان به صورت پودر، دانهای و یا لایه نازک برای استفاده در ابزارها و کاربردهای متفاوت تولید کرد. به هر حال پلیمر سیکلودکسترین برای تصفیه آب مصرفی استفاده شده و همچنین میتواند برای تصفیه در جای آبهای زیرزمینی یا پاکسازی فاضلابهای شیمیایی آلی و نفتی نیز مورد استفاده قرار گیرد.
حذف آلودگیها:
سیکلودکسترین گستره وسیعی از آلودگیهای آلی شامل بنزن، هیدروکربنهای پلیآروماتیک، فلورینها، و آلودگیهای حاوی نیتروژن، استن، کودها، Pesticidها و بسیاری دیگر را حذف میکند. آزمایشها نشان میدهند که پلیمرسیکلودکسترین این آلودگیها را تا حد ppt کاهش میدهد، در حالی که کربن فعال و زئولیت این آلودگیها را تا حد ppm کاهش میدهد. همچنین پلیمر صدهزار مرتبه بیشتر از کربن فعال، ترکیبات آلی پیوند میدهد و بازدهی حذف یکسانی برای آب با غلظت آلودگی پایین را نشان داده است. پلیمرسیکلودکسترین تحت تأثیر رطوبت هوا قرار نگرفته، میتواند در نواحی مرطوب بدون اشباع یا غیرفعال شدن، مورد استفاده قرار گیرد. همچنین آلودگیهای جذب شده را از خود عبور نمیدهد.
مقدار تصفیه آب:
پلیمرسیکلودکسترین ظرفیت بارگذاری 22 میلیگرم از آلودگیهای آلی به ازای هر گرم از پلیمر را دارد، که با 58 میلیگرم به ازاری هر گرم کربن فعال قابل مقایسه است. این پلیمر برای تماس با آب آلوده حدوداً به پنج ثانیه زمان نیاز دارد. و در حین احیا ظرفیت خود را از دست نداده، میتواند به طور نامحدودی استفاده شود.
هزینه:
تولید پلیمرسیکلودکسترین، ارزان بوده است و میتوان آن را مستقیماً از نشاسته، با تبدیل 100 درصد تولید شود. انتظار میرود که تولید انبوه، هزینه آن را پایینتر از قیمت کربن فعال و زئولیت آورد. شرکت پژوهشی محصولات پلیمری اشاره میکند که روشی را جهت افزایش مقیاس این فرایند برای تولید مواد توسعه داده است. اخیراً شرکت پژوهشی Manhattan یک فناوری را برای کاربردهای مصرفی توسعه داده و اظهار میدارد که تولید انبوه موجب ارزانتر شدن پلیمر نسبت به سایر روشهای حذف آلودگیهای آلی خواهد شد.
روش مصرف:
پودر سیکلودکسترین میتواند در ستون، کارتریج و یا فیلترهای بستری به گونهای متراک شود که آب از آن بگذرد. سیکلودکسترین دانهای میتواند مستقیماً در منبع یا لولههای آب بهکار رود و لایه نازک آن میتواند روی زیرلایهای از شیشه برای تشکیل غشاء قرار گیرد.
از همه اشکال متفاوت سیکلودکسترین میتوان در ابزارهای طراحی شده برای فیلترها، غشاها و یا جاذبها استفاده کرد.
پلیمرسیلکودکسترین هم آبدوست و هم آبگریز است؛ لذا میتواند بدون استفاده از فشار برای جذب آب از میان تخلخلها مورد استفاده قرار گیرد. پلیمر گاهی اوقات به احیا با استفاده از یک الکل ساده از قبیل اتانول یا متانول نیاز خواهد داشت و ممکن است به خاطر به ظرفیت بارگذاری پائین آن نسبت به کربن فعال و جاذبهای دیگر به عملیات بیشتری نیاز داشته باشد.
توضیحات تکمیلی:
آلودگیهایی که پلیمر سلیکودکسترین جذب میکند، میتواند بعد از احیا، برای کودها، Pesticideها و محصولات صنعتی دیگر بازیافت شود.
3-5. نانوکامپوزیتهای پلیپیرون- نانولولهکربنی:
آزمایشگاه ملی پاسیفیک نورث وست یک غشای نانوکامپوزیتی شامل لایه نازکی از یک پلیمر جاذب موسوم به پلیپیرون را روی ماتریسی از نانولولههای کربنی که سطح مخصوص و پایداری غشا را افزایش میدهند، توسعه داده است. برخلاف جاذبهای دیگر که به احیای شیمیایی نیاز دارند این غشاها میتوانند به طور الکتریکی احیا میشوند.
حذف آلودگیها:
غشاهای پلیپیرون دارای نانولوله کربنی با بار مثبت است و میتوان پرکلراتها، سزیم، کروم و دیگر آلودگیهای باردار منفی را حذف کند. همچنین غشاهای نانوکامپوزیتی میتوانند برای حذف نمک طراحی شوند. از آنجا که پلیپیرون میتواند به طور منفی باردار شود، بنابراین این غشاء ذرات باردار مثبت از قبیل کلسیم و منیزیم را حذف میکند.
مقدار تصفیه آب:
غشاهای نانوکامپوزیتی پلیپیرون- نانولولهکربنی قابل استفاهه مجدد هستند آزمایشها نشان میدهد که این غشاها بعد از صد دوره استفاده بسیار کم بازدهی خود را از دست میدهند. همچنین به خاطر خواص انتقال جرم سریع نانولولههای کربنی شدت جریان بالایی دارند.
هزینه:
انتظار میرود که غشاهای پلیپیرون- نانولوله کربنی در استفاده طولانی مدت، نسبتاً کم هزینه باشند؛ چرا که آنها میتوانند بدون از دست دادن قابل توجه ظرفیت جذب، احیا شده، استفاده شوند. این غشاها هزینههای مرتبط با خرید و ذخیرهسازی مواد شیمیایی احیاکننده و تعلیم کاربران را ندارند. علاوه بر این، انتظار میرود که هزینه نانولولههای کربنی در پنج سال آینده بین ده تا صد برابر کاهش یابد.
روش مصرف:
این غشاها آلودگیهای ثانویه خطرناک تولید نمیکنند. با بکارگیری جریان الکتریکی، بار پلیمر خنثی شده و آلودگیهای جذب شده، از غشا آزاد میشوند. با حذف آلودگی